۱۴۰۳.۰۵.۰۳

یوسفعلی میرشکاک، شاعر و پژوهشگرادبی، در هفتاد و سومین جلسه از درس‌گفتارهای شاهنامه به بحث تضاد و تفاوت«خرد» و «خرد برتر» پرداخت و گفت: «پیران ویسه» مظهر خرد و صلح است اما به پیشگویی‌های موبدان و سخن نیاکان که گفته‌اند از نژاد افراسیاب و کیقباد، شهریاری پدید می‌آید که توران را ویران می‌کند، باور ندارد.

به گزارش روابط عمومی حوزه هنری انقلاب اسلامی، یوسفعلی‌میرشکاک در این جلسه، که عصرسه‌شنبه‌ ۲ مرداد ۱۴۰۳ به همت دفتر پاسداشت زبان فارسی حوزه هنری در سالن سلمان هراتی حوزه هنری برگزار شد، گفت: «افراسیاب» به فرّ شهریاری خود، هم خواب دیده و هم از پدرخود «پشنگ» و دیگر بزرگان شنیده است که این پیوند سخت شوم است. پیران، که وزیر و سپهسالار افراسیاب است، با «خرد چاره‌گر» خود به افراسیاب می‌گوید چگونه ممکن است که از مردی چون سیاوش فرزندی جهان‌آشوب پدیدآید و به فرض که تقدیر چنین رقم زده شده باشد؛ نمی‌توانی از پیش‌آمدن آن جلوگیری کنی. به‌جای توجه به خواب و پیشگویی عقلت را به کار بینداز و فرنگیس را به عقد سیاوش دربیاور.

این پژوهشگر همچنین اظهار کرد: هنگامی که سیاوش شهر ویژه و شگفت‌آور خود را می‌سازد، با اینکه خود می‌داند فرجامش چیست از موبدان می‌خواهد که طالع شهر و فرجام آن را گزارش کنند و موبدان هم می‌گویند این شهر نامبارک است. هنگام بازدید پیران و سیاوش از شهر، پیران از شگفتی‌های شهر شادمان است اما سیاوش به گریه می‌افتد و از کشته‌شدن خود به دست افراسیاب سخن می‌گوید. پیران با خود می‌اندیشد اگر چنین اتفاقی بیفتد من مقصرم که او را به توران زمین کشاندم و حرف افراسیاب را باور نکردم. بعد طبق معمول خردچاره‌اندیش و تدبیرگر خود را با این پندار می‌فریبد که سیاوش به غم غربت و دوری از ایران دچارشده که چنین می‌گوید.

میرشکاک در ادامه به نتیجه‌گیری از این بحث پرداخت و خاطرنشان کرد: جالب اینجاست، نه خرد یا عقل متعارف و نه خرد برتر، که به عواقب امور واقف است، هیچ تغییری نمی توانند در سرنوشت ایجاد کنند.اما تفاوت این دو خرد در این است که دارنده عقل متعارف با سرنوشت می‌جنگد اما کسی که از فرّه خرد برتر بهره‌مند است و از فرجام خود با خبر است، تسلیم سرنوشت می‌شود. به قول حافظ:«چو قسمتِ ازلی بی‌حضورِ ما کردندگر اندکی نه به وِفقِ رضاست خرده مگیر.»

میرشکاک در سی‌وپنجمین درس‌گفتارهای زیبایی‌شناسی زبان فارسی نیز، که همزمان اما مجزا با درس‌گفتارهای شاهنامه و با ارائه ایشان برگزار می‌شود، به نثر آهنگین عطار نیشابوری در تذکرة اﻷوﻟﻴﺎء و تاثیر آن بر نثر موزون ابراهیم گلستان پرداخت.

فرّه خرد برتر تسلیم سرنوشت می‌شود

میرشکاک در پایان جلسه درس‌گفتارهای زیبایی‌شناسی زبان فارسی، که در آن به هزار سال نثر پارسی پرداخت می‌شود، ضمن اشاره به ادامه بحث نثر آهنگین عطار در تذکرة اﻷوﻟﻴﺎء در جلسات آینده این درس‌گفتارها اظهار کرد: ازاین پس با یکی از متون کهن آشنایی پیدا می‌کنیم و علاوه بر مرور هزار سال نثر پارسی، به بررسی کتاب‌هایی می‌پردازیم که کریم کشاورز در کتاب «هزار سال نثر پارسی» چندان توجهی به آن‌ها نداشته است.

این پژوهشگر و شاعر در پایان خاطر نشان کرد: دراین‌گونه برگزیده‌ها، تأثیر ایدئولوژی حزب توده(مارکسیسم قلابی وطنی) آشکار است. همان‌طور که در کتاب«سخن و سخنوران»بدیع‌الزمان فروزانفر، بحثی در خصوص دین و آیین و مسلک شاعران نمی‌بینیم و «ایران‌گرایی قلابی» باعث شده که مرحوم فروزانفر وارد مقولات آیینی نشود. بنابراین، باید مستقیم به سراغ آثار ماندگار شاعران و نویسندگان و مورخان رفت.

قابل توجه است، سلسله درس‌گفتارهای شاهنامه و همچنین درس‌گفتارهای زیبایی‌شناسی زبان فارسی، از ساعت ۱۸ تا ۲۱ سه‌شنبه‌های هرهفته به صورت پیوسته اما در قالب دو جلسه مجزا به همت دفتر پاسداشت زبان فارسی حوزه هنری و با ارائه«یوسفعلی میرشکاک» در سالن سلمان هراتی حوزه هنری واقع در خیابان سمیه، نرسیده به خیابان حافظ، روبروی کوچه پورموسی برگزار می‌شود و عموم علاقه‌مندان و پژوهشگران برای شرکت در این جلسه‌های هفتگی می‌توانند درسالن سلمان هراتی حوزۀ هنری حضور یابند.

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha